Waarom voelt het soms alsof je moet kiezen tussen twee mensen? Alsof je steeds partij moet kiezen? Dit kan een diepere oorzaak hebben.
Heb je weleens het gevoel gehad dat je moet kiezen tussen twee mensen? Alsof je onbewust een bemiddelaar bent, degene die zorgt dat alles goed blijft gaan, dat de vrede bewaard blijft? Misschien merk je dit in je familie, waar je je altijd bewust bent van spanningen tussen ouders of broers en zussen. Of op je werk, waar collega’s tegenstrijdige verwachtingen van je hebben. Of in vriendschappen, waarin jij degene bent die ruzies probeert glad te strijken.
Het voelt als een last die je niet zomaar neer kunt leggen. Maar waarom eigenlijk? Waarom is het zo moeilijk om uit deze rol te stappen?
Gevangen in een driehoek. Hoe dit systeem zich herhaalt.
In Systemisch Werk noemen we dit een triade – een verborgen dynamiek waarin drie mensen verstrikt raken in een patroon. Dit kan op verschillende manieren ontstaan:
Triangulatie – Je wordt als kind door één ouder in vertrouwen genomen over de ander, waardoor je een ongemakkelijke rol krijgt. Bijvoorbeeld: “Zeg jij maar tegen papa dat hij zijn afspraken moet nakomen.”
Zondebok-triade – In gezinnen waarin ouders het moeilijk vinden om hun eigen emoties te dragen, wordt een kind soms onbewust als ‘schuldige’ aangewezen. Bijvoorbeeld: “Jij maakt het altijd zo moeilijk in huis.”
Perverse triade – Een ouder en kind vormen een hechte band en sluiten de andere ouder buiten. Bijvoorbeeld: moeder en dochter nemen samen beslissingen, terwijl vader hier geen invloed op heeft.
Deze dynamieken beginnen vaak in de kindertijd en zetten zich onbewust voort in je volwassen leven. Misschien merk je dat je nu op je werk onbewust de rol van ‘bemiddelaar’ op je neemt of dat je in relaties steeds de emotionele steunpilaar bent. Dit kost ontzettend veel energie en kan leiden tot stress en uitputting.
Wat heeft dit te maken met stress en burn-out?
Wanneer je voortdurend tussen twee mensen in staat, sta je eigenlijk altijd onder spanning. Je probeert ervoor te zorgen dat niemand zich buitengesloten voelt, dat iedereen tevreden is. Maar wat gebeurt er met jouw eigen behoeften? Vaak verdwijnen die naar de achtergrond.
Dit kan zich uiten in:
- Oververmoeidheid, omdat je emotioneel altijd ‘aan’ staat.
- Moeite met grenzen stellen, omdat je voelt dat iedereen iets van je verwacht.
- Een continue alertheid, alsof je op eieren loopt om conflicten te vermijden.
- Gevoelens van schuld of angst, als je iemand teleurstelt of niet kunt helpen.
Langzaam maar zeker raak je opgebrand, omdat je zoveel energie stopt in anderen dat je vergeet wat jij zelf nodig hebt.
Wat gebeurt er als je dit patroon doorbreekt?
Het klinkt heel eenvoudig: Wanneer je systemisch onderzoekt waar jouw rol als ‘bemiddelaar’ vandaan komt, ontstaat er ruimte om deze last neer te leggen. Je beseft dat het niet jouw taak is om spanning tussen anderen op te lossen.
✅ Je voelt minder verantwoordelijkheid voor andermans emoties.
✅ Je ervaart meer vrijheid in relaties en vriendschappen.
✅ Je hoeft niet langer te ‘kiezen’ of mensen tevreden te houden.
Maar misschien besef je dit al en toch lukt het niet om hier andere keuzes in te maken. Dit is geen proces dat je in één dag oplost, maar bewustwording is de eerste stap.
Persoonlijke ervaring
Tijdens mijn Systemische opleiding kwam dit thema bij mij regelmatig naar voren en ik ook in mijn verdere ontwikkeling. Het was best een hardnekkige. De opstelling op dit thema zorgde vooral voor meer ruimte zodat ik andere keuzes kon maken.
Er zaten echter nog wat 'voordelen' aan die ervoor zorgde dat het nog niet zo makkelijk was om uit de rol van 'bemiddelaar' te blijven. Sommigen onder ons hebben er zelfs hun werk van gemaakt en zijn bijvoorbeeld mediator. Voor mij was dit fysiek geen optie, want ik voelde me steeds leeggezogen.
Hoewel Systemisch Werk me heeft geholpen met zowel kennis als de impact op mijn familie systeem, had ik ook verdere persoonlijke ontwikkeling nodig om hierin echt een blijvende verandering door te voeren. Sommige dynamieken zitten diep. Deze was er duidelijk een van mijn persoonlijk lot.
Oefening voor thuis: Waar sta jij in jouw relaties?
Om te onderzoeken hoe dit thema in jouw leven speelt, kun je deze kleine oefening doen, waarbij je een driehoek tekent. Hierin zet je in elke hoek een naam: van jezelf en de twee mensen waar jij vaak ‘tussenin’ zit.
Schrijf per persoon antwoorden die je merkt op de vragen: Wat ver wachten zij van mij? Wat doe ik om de harmonie te bewaren? Ter afronding stel jezelf dan de oprechte vraag: Wil ik deze rol blijven spelen, of mag ik eruit stappen?
Doorpakken tijdens een opstellingenavond
Soms is het lastig om dit patroon alleen te doorbreken. Tijdens een opstellingenavond kun je ontdekken waar deze dynamiek vandaan komt en hoe je vrijer in je relaties kunt staan.
Zoals eerder gezegd was dit voor mij een hardnekkige, en was het ook echt een proces waar meerdere onderdelen om bewustwording en ontwikkeling vroegen.
Mocht je aan dit thema voor jezelf willen werken, dan is het een overweging waard om de opstellingenavond te combineren met individuele begeleiding. Het Systemisch Pakket bied ik speciaal hiervoor aan. Je vindt de investering hiervoor op mijn Tarieven pagina.
Je bent van harte welkom! Wil je het eerst even bespreken? Plan dan gerust een afspraak in via de Contact pagina. Graag tot snel!