Communicatie is de basis van iedere relatie, of dat nu thuis, op je werk of in je vriendenkring is. Maar wat als je steeds het gevoel hebt dat je niet écht wordt gehoord? Je herhaalt jezelf, je voelt je genegeerd of trekt je terug. In deze blog neem ik je mee in de systemische oorzaken van dit patroon – en hoe je kunt ontdekken waar jouw stem verloren ging.
Waarom voel je je niet gehoord?
Heb je weleens een gesprek gevoerd waarin je het gevoel had dat je woorden niet aankwamen? Je sprak je uit, maar toch leek de ander niet echt te luisteren. Je herhaalde jezelf, werd onderbroken, of merkte dat je boodschap anders werd opgepakt dan je bedoelde. Het kan ook zijn dat je juist geleerd hebt om niet te veel te zeggen, omdat er in jouw omgeving toch niet echt werd geluisterd. Misschien voelde je als kind al dat je mening niet telde, of dat het veiliger was om je stil te houden.
Dit gevoel van niet gehoord worden is vaak meer dan alleen een probleem in het hier en nu. Het kan voortkomen uit patronen die diep in ons familiesysteem liggen en soms al generaties lang worden doorgegeven.
De systemische achtergrond van communicatie
In Systemisch Werk kijken we niet alleen naar de woorden die je gebruikt, maar vooral naar waarom je je op een bepaalde manier uitdrukt. Veel families kennen onzichtbare regels of patronen die de communicatie beïnvloeden. Misschien groeide je op in een omgeving waarin gevoelens niet serieus genomen werden en je hoorde: “Stel je niet zo aan.” Dan is de kans groot dat je jezelf bent gaan kleinmaken in gesprekken.
Of misschien voelde je juist dat je je moest bewijzen om aandacht te krijgen. Je leerde hard werken voor een beetje erkenning en raakte eraan gewend jezelf steeds te verdedigen. In andere gezinnen was er juist helemaal geen ruimte om echt naar elkaar te luisteren. De boodschap die je dan meekrijgt, is: “Praten heeft toch geen zin.”
Wanneer dit soort patronen lang genoeg meegaan, vormen ze ons gedrag als volwassene. Je kunt moeite krijgen om je uit te spreken of juist eindeloos uitleggen wat je bedoelt, uit angst verkeerd begrepen te worden. Sommigen trekken zich steeds verder terug en voelen zich daardoor onzichtbaar en niet serieus genomen.
De impact op stress en burn-out
Niet gehoord worden raakt een diep menselijke behoefte: erkenning en verbinding. Als je steeds moet vechten om gezien te worden, of je klein houdt omdat er geen ruimte lijkt te zijn voor jouw stem, dan kost dat enorm veel energie. Je lichaam en zenuwstelsel staan voortdurend ‘aan’.
Op de korte termijn merk je frustratie, of je zoekt manieren om nog harder je best te doen. Op de lange termijn raak je uitgeput, moedeloos of zelfs burn-out. Want communicatie hoort een stroom te zijn, geen worsteling.
Wat er verandert als je dit patroon doorbreekt
Het goede nieuws is dat je dit patroon kunt onderzoeken en veranderen. Wanneer je systemisch kijkt naar de oorsprong van je communicatiegedrag, ontdek je waar je stem is kwijtgeraakt en waarom je niet gehoord voelt. Dat geeft ruimte voor een nieuwe manier van spreken én luisteren.
Je merkt dat je met meer zelfvertrouwen je plek kunt innemen. Je ervaart minder frustratie in gesprekken, omdat je niet langer alles hoeft te bewijzen of eindeloos hoeft te herhalen. Soms gaat het niet om harder roepen, maar juist om minder doen en toch meer aanwezig zijn.
Een kleine oefening om je stem te voelen
Wil je hiermee experimenteren? Sluit dan eens je ogen en adem rustig in en uit. Leg je hand op je keel en voel hoe het daar is. Ontspannen of gespannen? Zeg vervolgens hardop: “Ik mag mijn plek innemen.” Merk op wat er in je lichaam gebeurt. Voel je kracht, of juist weerstand? Vaak zit spanning in communicatie niet in de woorden zelf, maar in wat er onbewust achter ligt.
Samen onderzoeken
Tijdens een opstellingsavond kun je onderzoeken waar jouw patronen vandaan komen en ervaren hoe het is om je stem weer terug te vinden. Het kan een enorme opluchting geven om eindelijk gehoord te worden. Niet alleen door anderen, maar ook door jezelf.
Meer weten over de mogelijkheden? Klik hier voor meer informatie.